DPO คือใคร? ทำไมองค์กรยุคใหม่ถึงขาดบุคลากรสำคัญนี้ไปไม่ได้!
ในยุคดิจิทัลที่ข้อมูลส่วนบุคคลกลายเป็นหัวใจสำคัญของธุรกิจ องค์กรส่วนใหญ่ล้วนมีการจัดเก็บและใช้ประโยชน์จากข้อมูลส่วนบุคคลของลูกค้าและพนักงาน การบริหารจัดการข้อมูลเหล่านี้อย่างมีประสิทธิภาพและถูกต้องตามกฎหมายจึงเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เพื่อไม่ให้ธุรกิจต้องเผชิญความเสี่ยงจากการละเมิดสิทธิส่วนบุคคลหรือถูกฟ้องร้องดำเนินคดี
นี่คือเหตุผลที่ทุกองค์กรในยุคนี้ ต้องมีบุคลากรสำคัญอย่าง "เจ้าหน้าที่คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล" หรือ Data Protection Officer (DPO) ซึ่งจะเป็นผู้เชี่ยวชาญที่คอยให้คำแนะนำและดูแลการจัดการข้อมูลส่วนบุคคลขององค์กรตามหลักการของกฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล (PDPA)
บทบาทและความรับผิดชอบของ DPO คือ
- ให้คำปรึกษาและอบรมความรู้เรื่อง PDPA แก่พนักงานในองค์กร
- ตรวจสอบและกำกับดูแลให้การเก็บ ใช้ เปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลเป็นไปตามข้อกำหนดของกฎหมาย
- ประสานงานและให้ความร่วมมือกับคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล ในกรณีเกิดปัญหาการละเมิดข้อมูล
- จัดทำบันทึกรายการการประมวลผลข้อมูลทั้งหมดขององค์กร เพื่อเปิดเผยเมื่อมีการร้องขอ
หลายองค์กรอาจมีข้อสงสัยว่าจำเป็นต้องมี DPO รึเปล่า จริงๆ แล้วกฎหมาย PDPA กำหนดให้องค์กรบางประเภทต้องแต่งตั้ง DPO อาทิ หน่วยงานรัฐ, ธุรกิจที่ประมวลผลข้อมูลส่วนบุคคลอ่อนไหวเป็นกิจกรรมหลัก, องค์กรที่ประมวลผลข้อมูลส่วนบุคคลจำนวนมาก ซึ่งหากฝ่าฝืนอาจมีโทษปรับสูงสุดถึง 1 ล้านบาท
ส่วนองค์กรที่ไม่จำเป็นต้องแต่งตั้งตามกฎหมาย แต่ก็ควรพิจารณาให้มี DPO เพื่อสร้างระบบการจัดการข้อมูลที่เข้มแข็งขึ้น ช่วยป้องกันความเสี่ยงการละเมิด PDPA และสร้างความมั่นใจให้กับลูกค้า
สำหรับผู้ที่จะมาเป็น DPO ไม่จำเป็นต้องเป็นพนักงานภายในเท่านั้น องค์กรสามารถหา DPO จากภายนอกมารับผิดชอบก็ได้ ขอแค่เป็นผู้ที่เข้าใจกฎหมาย PDPA เป็นอย่างดี มีความรู้ด้าน IT มีความซื่อสัตย์และเป็นกลาง ก็สามารถทำหน้าที่นี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
ในยุคที่ข้อมูลคือพลังสำคัญในการขับเคลื่อนธุรกิจ ทุกองค์กรจึงต้องมี DPO เพื่อช่วยกำกับดูแลการใช้ข้อมูลให้ถูกต้อง ปลอดภัย สามารถใช้ประโยชน์ได้อย่างคุ้มค่าสูงสุด แต่ยังคงไว้ซึ่งการเคารพสิทธิส่วนบุคคลของเจ้าของข้อมูล องค์กรใดยังไม่มี DPO ก็ไม่ควรมองข้ามบทบาทสำคัญนี้ หากอยากเติบโตในโลกดิจิทัลได้อย่างมั่นคงและยั่งยืนในระยะยาว